Ο Μεγαπλάτανος είναι ημιορεινό χωριό της Κεντρικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας, με υψόμετρο 310 μέτρα. Η κοινότητα Μεγαπλατάνου – Μοναστηρακίου έχει πληθυσμό 452 κατοίκους (2021).  Παλαιότερα ονομαζόταν Μπίζοβ και βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Αλμωπίας, στους πρόποδες του όρους Βόρας, σε θέση με πλούσια βλάστηση, πηγές και πλατάνια. Πρόκειται για ημιορεινό οικισμό με υψόμετρο 310 μέτρα. Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται εκκλησία που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ευστάθιο τριγυρισμένη από συστοιχία υπεραιωνόβιων πλατάνων, από τα οποία πήρε και την σημερινή ονομασία του. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται αποκλειστικά με την γεωργία και κυρίως με την παραγωγή κερασιών, κάστανων, και σπαραγγιών.

Από τον Μεγαπλάτανο αναδείχθηκαν αγωνιστές που ακολούθησαν τον Αγγελή Γάτσο στον αγώνα του 1821, Μακεδονομάχοι καθώς και πεσόντες στις μάχες του εμφυλίου. Μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο πολλοί κάτοικοι του Μεγαπλατάνου μετακινήθηκαν και συνέχισαν τη ζωή τους στην Έδεσσα. Τον Ιούλιο του 1908 το χωριό καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς από επίθεση Βουλγάρων κομιτατζήδων.

Στον Μεγαπλάτανο, στη περιοχή «σταθμός» εντοπίστηκαν ευρήματα από την Εποχή του Χαλκού. Χρονολογούνται περίπου στο 3000 – 1100 π.Χ. Για την ύπαρξη από τα προ Χριστού χρόνια του Μεγαπλατάνου αναφέρθηκε ο γεωγράφος του 1ου μ.Χ. αιώνα Κλαύδιος Πτολεμαίος αναφέροντας ως σημαντικότερες πόλεις των Αλμώπων τον Ευρωπό (Φούστανη), την Άψαλο, το Τρέσινο (Όρμα) και το Μπίζοβο. Στον οικισμό σώζεται επίσης το παλιό φυλάκιο του χωριού στην ανατολική του είσοδο, καθώς και ο σταθμός από το «Τρένο της Καρατζόβας» ή «Ντεκοβίλ» που έκανε στάση στον Μεγαπλάτανο μισό χιλιόμετρο νότια του οικισμού. Τέλος σημαντική είναι η παλιά εκκλησία του χωριού χτισμένη το 1860. Βρίσκεται στα κοιμητήρια του χωριού και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο.

Ο πληθυσμός του το 1912 ήταν περίπου 880 κάτοικοι, εκ των οποίων 30 μουσουλμάνοι 760 εξαρχικοί και 90 πατριαρχικοί. Το 1924 οι μουσουλμάνοι κάτοικοι μετανάστευσαν αναγκαστικά στην Τουρκία και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν χριστιανοί πρόσφυγες. Το 1928 υπήρχαν στο χωριό 30 πρόσφυγες και 800 Μακεδόνες.

Το Μοναστηράκι (μέχρι το 1922 Μοναστηρτζίκ) είναι χωριό του Δήμου Αλμωπίας, της περιφερειακής ενότητας (πρώην νομού) Πέλλας, στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.  Βρίσκεται σε υψόμετρο 240 μέτρων.

Το χωριό είχε μουσουλμανικό πληθυσμό στις αρχές του 20ού αιώνα. Στην απαρίθμηση του 1913 είχε 427 κατοίκους και στην απογραφή του 1920 είχε 348 κατοίκους. Με την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923, οι μουσουλμάνοι αναγκάστηκαν να μετοικήσουν στην Τουρκία και στο χωριό εγκαταστάθηκαν 62 προσφυγικές οικογένειες και ο οικισμός έγινε αμιγώς προσφυγικός. Στην απογραφή του 1928 είχε 310 κατοίκους και στην απογραφή του 1940 ο πληθυσμός του είχε αυξηθεί σε 373.

Το Μοναστηράκι ανήκε στην κοινότητα Μεγαπλάτανου και με το πρόγραμμα Καποδίστριας, ο οικισμός προσαρτήθηκε στον δήμο Αριδαίας το 1997. Με το πρόγραμμα Καλλικράτης, προσαρτήθηκε στον Δήμο Αλμωπίας.

Στο Μοναστηράκι Αλμωπίας γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας Χρυσόστομος (1931-20 Ιουλίου 2002).

Πηγή: wikipedia