Οι Πρόμαχοι είναι ο τελευταίος προς Βορρά οικισμός και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Αριδαίας, χτισμένος στις υπώρειες της οροσειράς του Βόρα. Κύριες ασχολίες είναι η γεωργία, η υλοτομία και γενικότερα η επεξεργασία του ξύλου. Παλαιότερα ονομαζόταν Μπάχοβο. Οι κάτοικοί της έλαβαν μέρος σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες. Μετά τη λήξη του Μακεδονικού Αγώνα το χωριό ονομάστηκε Ακρόπολις.
Το χωριό Πρόμαχοι απέχει 8 χιλιόμετρα από την Αριδαίαμ βρίσκεται σε υψόμετρο 290 μέτρων και το 2021 είχε πληθυσμό 1.654 κατοίκους. Πρωτοκτίστηκε όπως διηγούνται οι παλιότεροι κοντά στα σύνορα. Ήταν γνωστό στους γειτονικούς λαούς με την ονομασία Sel(ts)co Gre(ts)co,δηλαδή Ελληνικό χωριό. Η τοποθεσία του άλλαξε 7 φορές εξαιτίας εχθρικών απειλών και επιδρομών. Αυτό μαρτυρεί η προηγούμενη ονομασία «Μπάχοβο» :’’Αχ και Μπαχ που θα μείνουμε ‘’.Άλλη ονομασία του χωριού είναι «Μπάοβο» επειδή είχε όμορφα κορίτσια. Η κοινότητα Μπαχόβου (Πρόμαχοι) αναγνωρίστηκε στις 10/4/1919.
Σήμερα το χωριό είναι από τα μεγαλύτερα της περιοχής, έχει το μεγαλύτερο κοινοτικό δάσος έκτασης 16.000 στρεμμάτων, το οποίο είναι πολύ σημαντικό για την οικονομία του χωριού καθώς οι περισσότερες οικογένειες ασχολούνται με την υλοτομία και γενικώς με το εμπόριο και επεξεργασία ξύλου. Έχει δημοτικό και γυμνάσιο στο οποίο φοιτούν μαθητές και από τη Σωσσάνδρα. Ο πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Δημήτριος.
Μορφωτικός Σύλλογος Προμάχων ‘ΟΙ ΠΡΟΜΑΧΟΙ’
Ο Μορφωτικός Σύλλογος Προμάχων ιδρύθηκε το 1982 ως φυσική συνέχεια του χορευτικού ομίλου ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ που από το 1955 μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 70 εκπροσώπησε επάξια το χωριό των Προμάχων αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Αλμωπίας με παραστάσεις που έδωσε σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Σκοπός του Μορφωτικού Συλλόγου Προμάχων ‘ΟΙ ΠΡΟΜΑΧΟΙ’ είναι να διατηρήσει και να προβάλει την τοπική κουλτούρα αλλά και να καταγράψει και να διαφυλάξει τα ήθη και έθιμα του τόπου. Η χορευτική ομάδα του συλλόγου δίνει παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα καθώς και στο Εξωτερικό και την Κύπρο. Επίσης έχει εμφανιστεί σε τηλεοπτικά προγράμματα παρουσιάζοντας έθιμα των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Κάθε χρόνο διοργανώνει το Πολιτιστικό Αντάμωμα, ένα διήμερο εκδηλώσεων στο οποίο συμμετέχουν χορευτικοί σύλλογοι από την Ελλάδα και το Εξωτερικό.
Στις 27 Οκτωβρίου εν όψει του εορτασμού του χωριού και της εκκλησίας διοργανώνει αναπαράσταση παραδοσιακού γάμου. Επίσης κάθε χρόνο συμμετέχει στο παιδικό φεστιβάλ παραδοσιακών χορών που οργανώνει ο σύλλογος δασκάλων και νηπιαγωγών Θεσσαλονίκης του οποίου τα έσοδα της εκδήλωσης καλύπτουν ανάγκες παιδιών με προβλήματα.
Το 2005 ιδρύει τράπεζα αίματος με σκοπό να εξυπηρετεί τις ανάγκες των κατοίκων του χωριού και όχι μόνο. Σήμερα λειτουργούν τρία τμήματα παραδοσιακών χορών στα οποία συμμετέχουν 120 χορευτές και χορεύτριες ηλικίας 5 – 65 ετών. Ο Μορφωτικός Σύλλογος Προμάχων ‘ΟΙ ΠΡΟΜΑΧΟΙ’ πλαισιώνεται από όλο και περισσότερους φίλους που επιθυμούν να διαδώσουν την πολιτιστική ζωή και κληρονομιά αυτού του τόπου. Επίσης δραστηριοποιείται περίπου μια δεκαετία χορευτικός γυναικείος σύλλογος με την ονομασία ‘ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ’ και συνεταιρισμός ‘ ΟΙ ΜΠΑΧΟΒΙΤΙΣΕΣ’ που ασχολείται με παραδοσιακά προϊόντα του χωριού.
Αξιοθέατα
Άσπρη Πέτρα
Βόρεια του χωριού Πρόμαχοι, της Αλμωπίας, υπάρχει ένας βράχος, η Άσπρη Πέτρα. Είναι ένας βράχος 30 περίπου στρεμμάτων και ύψους 50 περίπου μέτρων, ο οποίος αλλάζει διαρκώς, σχήμα, χρώμα, και μέγεθος. Εκεί οδηγεί χωματόδρομος περιοδικής βατότητας, 2800 μέτρων, ο οποίος αρχίζει από το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, έξω από τους Προμάχους, και φτάνει στην Άσπρη Πέτρα, ανηφορίζοντας στο βουνό και σχεδόν παράλληλα στο ρέμα Μπιτσκία. Το πέτρωμα από το οποίο αποτελείται ο βράχος είναι τραβερτίνης. Από τον Νοέμβριο του 2005, και μέχρι σήμερα, τον μελετά, καθώς και την γύρω περιοχή, η Περιβαλλοντική Ομάδα του Γυμνασίου Προμάχων, και από τον Ιούλη του 2009, μελετά και άλλους τραβερτίνες, στην Βόρεια Ελλάδα.
Μονή Αγίου Ιλαρίωνα
Ἡ ὕπαρξη τῆς Μονῆς μαρτυρεῖται ἀπὸ τὸν 12 μ.Χ. αἰώνα, ἐνῶ γιὰ τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας δὲν ὑπάρχουν ἱστορικὲς μαρτυρίες. Ὀκτὼ αἰῶνες ἀργότερα, ὁ τότε Ἱεροκήρυξ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης καὶ νῦν Μητροπολίτης Ἰωήλ ἐρευνώντας τὰ σχετικὰ μὲ τὸν βίο τοῦ ἁγίου Ἐπισκόπου Μογλενῶν Ἱλαρίωνος (1134-1164) συνάντησε τὰ πρῶτα στοιχεῖα γιὰ τὴν ὕπαρξή της. Οἱ μαρτυρίες τοῦ βίου ὁδήγησαν στὸ συμπέρασμα ὅτι στὴ θέση ποὺ βρίσκεται σήμερα τὸ χωριὸ Πρόμαχοι Ἀριδαίας βρισκόταν ἡ Μονὴ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, πνευματικὸ κέντρο τῆς περιοχῆς μὲ πολυάριθμη ἀδελφότητα, τὴν ὁποία ὁ ἴδιος ἵδρυσε καὶ ὅπου κατὰ τὴν ἐπιθυμία του ἐνταφιάστηκε.
